Τα ζεστά ροφήματα αποτελούν αναπόσματο κομμάτι της καθημερινότητας μας το χειμώνα αλλά και το καλοκαίρι. Οι Βρετανοί πίνουν κάθε μέρα τρία με τέσσερα φλυτζάνια τσάι, οι Ιταλοί προτιμούν τα γρήγορα εσπρεσσάκια, ενώ και οι Έλληνες φάινεται πως ελκύονται περισσότερο από τον καφέ, πόσο μάλλον όταν αυτός συνοδεύεται από μερικά παγάκια.
Τι είναι όμως πιο ευγεργετικό και πια τα υπέρ και τα κατά του καθενός για τη διατροφή μας; Μαζί θα αναλύσουμε τα διατροφικά τους χαρακτηριστικά μέσα από τη στήλη Food Battles και θα καταλήξουμε στο καλύτερο αποτέλεσμα.
Καφές
Ο καφές είναι ένα παγκόσμια διαδεδομένο ρόφημα, το οποίο κατασκευάζεται από τα καβουρδισμένα και αλεσμένα σπέρματα της καφέας ή καφεόδεντρου. Υπολογίζεται ότι η διαδικασία ετοιμασίας του ροφήματος επαναλαμβάνεται παγκοσμίως πάνω από 400 δισεκατομμύρια φορές τον χρόνο. Ας δούμε μερικά βασικά του χαρακτηριστικά.
- Καφεΐνη
Ο καφές έχει αναζωογονητική δράση, η οποία οφείλεται στο βασικό του συστατικό, την καφεΐνη, ένα αλκαλοειδές συστατικό που υπάρχει στους σπόρους των καρπών του.Η καφεΐνη μας τονώνει και μας κρατά σε εγρήγορση, ενώ παράλληλα ενισχύει την πνευματική και σωματική απόδοση και μας φτιάχνει τη διάθεση. Τόσο ο κανονικός καφές όσο και αυτός χωρίς καφεΐνη περιέχουν πολυφαινόλες, οι οποίες είναι χρήσιμες αντιοξειδωτικές ουσίες που ρυθμίζουν τη γλυκόζη στο αίμα, προλαμβάνουν τους θρόμβους και εξουδετερώνουν τις ελεύθερες ρίζες που προκαλούν αλλοιώσεις στο DNA.
- Δοσολογία
Περίπου 240 γραμμάρια καφέ περιέχουν 100 ml καφεΐνη. Η μέγιστη συνιστώμενη ημερήσια ποσότητα καφεΐνης είναι 400 ml την ημέρα. Ανάλογα με την ευαισθησία του οργανισμού στην καφεΐνη, η υπέρβαση αυτής της ποσότητας μπορεί να προκαλέσει νευρικότητα, να διακόψει τον ύπνο ή να οδηγήσει σε αστάθεια του καρδιακού παλμού. Η υπέρβαση της συγκεκριμένης δοσολογίας είναι πολύ συχνή, ειδικά αν αναλογιστούμε τον εθισμό πολλών ανθρώπων στον καφέ, σε σημείο που τα διατροφικά του οφέλη ακυρώνονται από την υπερβολική χρήση.
- Οφέλη
Οι έρευνες δείχνουν πως ο καφές μπορεί να έχει πολλαπλά οφέλη στον οργανισμό μας. Η αντιοξειδωτική του δράση επεκτείνεται και στην προστασία μας από το διαβήτη τύπου 2, την αρθρίτιδα, τα καρδιακά νοσήματα και τις διάφορες μορφές καρκίνου. Όταν καταναλώνεται μέσα σε φυσιολογικά πλαίσια, ο καφές επιδρά στο νευρικό μας σύστημα και μπορεί να βελτιώσει τις πνευματικές μας ικανότητες, οδηγώντας μας σε εγρήγορση. Δρα ενάντια στην ημικρανία, λόγω της καφεΐνης, η οποία παρεμβαίνει στη συστολή και διαστολή των αγγείων. Επίσης, σύμφωνα με έρευνες μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης Πάρκινσον σε όσους τον καταναλώνουν.
- Μειονεκτήματα
Η καφεΐνη του μπορεί να προκαλέσει ταχυκαρδία, παροδική αύξηση της αρτηριακής πίεσης, νευρικότητα, στρες και δυσφορία σε άτομα ευαίσθητα στην καφεΐνη ή σε όσους κάνουν υπερκατανάλωση. Σε υπερβολικές δόσεις ο καφές, λόγω της καφεΐνης και πάλι, μπορεί να προκαλέσει ακόμη και δηλητηρίαση. Έχει εθιστική δράση εξ αιτίας της μεθυλοξανθίνης, η οποία μπορεί να δημιουργήσει ψυχολογική και σωματική εξάρτηση. Έχει διουρητική δράση, πράγμα που σημαίνει ότι προκαλεί απώλειες υγρών από τον οργανισμό και μπορεί σε ακραίες καταστάσεις να οδηγήσει σε αφυδάτωση.
Τσάι
Το τσάι είναι ένα παγκόσμια διαδεδομένο ρόφημα και το πιο δημοφιλές ποτό στον κόσμο μετά το νερό. Το πράσινο, μαύρο, λευκό, και pu erh τσάι προέρχονται από τα φύλλα του δένδρου τσάι. Οι διαφορετικές ποικιλίες προκύπτουν από την επεξεργασία που επιδέχονται. Η προέλευσή του είναι κινέζικη.
- Αντιοξειδωτικά
Τα αντιοξειδωτικά και άλλες σύνθετες ουσίες που περιέχει το τσάι μπορούν να μας προστατεύσουν ενάντια στον καρκίνο, την καρδιοπάθεια, την οστεοπόρωση και τη νοητική κατάπτωση. Παράλληλα, μελέτες δείχνουν ότι η συχνή κατανάλωση τσαγιού συνδέεται άμεσα με το χαμηλότερο Δείκτη Μάζας Σώματος. Το τσάι περιέχει και άλλα αντιοξειδωτικά όπως βιταμίνη C και μέταλλα όπως σελήνιο και ψευδάργυρο, τα οποία αυξάνουν την αντιοξειδωτική και ευεργετική εν γένει δράση του, τονώνουν το ανοσοποιητικό μας και μας θωρακίζουν απέναντι σε ασθένειες.
- Γενικά οφέλη
Το πράσινο τσάι περιέχει τις κατεχίνες, οι οποίες έχουν 4 φορές μεγαλύτερη αντιοξειδωτική δράση από τη βιταμίνη C. Οι κατεχίνες που βρίσκουμε στο πράσινο τσάι παρεμποδίζουν την οξείδωση της LDL χοληστερίνης, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε αθηροσκλήρωση και κατ’ επέκταση σε καρδιαγγειακά προβλήματα. Έρευνες υποστηρίζουν ότι το πράσινο τσάι μπορεί να δώσει ώθηση στο μεταβολισμό μας και να οδηγήσει στην καύση λίπους, αν και άλλες μελέτες δεν αποδέχονται αυτό το εύρημα. Τέλος, η τεανίνη του, προκαλεί ανακούφιση από το άγχος και έχει ηρεμιστική δράση, ενώ καταπραΰνει και τον πονοκέφαλο, καθώς τα θρεπτικά του συστατικά ηρεμούν τα αιμοφόρα αγγεία του εγκεφάλου.
- Μειονεκτήματα
Οι τανίνες που περιέχει μπορεί να μειώσουν την απορρόφηση σιδήρου που λαμβάνουμε από άλλες πηγές, όπως φρούτα και λαχανικά. Παράλληλα, έχει παρόμοια διουρητική δράση με τον καφέ. Τέλος, λόγω της (μικρής) περιεκτικότητάς του σε καφεΐνη, μπορεί να οδηγήσει σε παρενέργειες (αϋπνία, ταχυκαρδία, αύξηση αρτηριακής πίεσης κ.λπ), όταν καταναλώνεται σε υπερβολικές δόσεις.
And the winner is…..Τσάι!
Μπορεί ο καθένας να έχει το προσωπικό του γούστο και μπορεί οι περισσότεροι να ανήκουμε στο 99,9% του πληθυσμού της χώρας που…δε μπορεί να ξυπνήσει χωρίς καφέ, αλλά διατροφικά τουλάχιστον το τσάι υπερτερεί.
Ειδικά το πράσινο τσάι! Ο λόγος είναι ότι περιέχει περισσότερες αντιοξειδωτικές ουσίες και λιγότερη καφεΐνη σε σχέση με τον καφέ – αλλά και με τα υπόλοιπα είδη τσαγιού-, έχοντας μεγαλύτερη θετική επίδραση στην υγεία μας. Μην ξεχνάτε, όμως, ότι η προσθήκη ζάχαρης και γάλακτος στο τσάι, αλλά και στον καφέ, αυξάνουν τις θερμίδες (οι οποίες αλλιώς είναι μηδενικές) και ενδέχεται να μειώσουν την αντιοξειδωτική τους δράση, γι’ αυτό προτιμήστε τα σκέτα, προσπαθώντας πάντα να παραμένετε μέσα στα όρια της ανεκτής από τον οργανισμό καφεΐνης, αλλά και να αποφεύγετε την τοξικότητα των πολυφαινολών που προκύπτει από υπερδοσολογία.
Εμείς πάντως σας προτείνουμε να τα συνδιάσετε σε μια ισορροπημένη διατροφή, προσπαθώντας να περιορίσετε την υπερβολική δοσολογία ώστε να εκμεταλλευτείτε τις ευεργετικές τους ιδιότητες!!